Het is fascinerend om te onderzoeken hoe we als mensen met elkaar praten. Wat wisselen we als professionals op de werkvloer met elkaar uit? En wat niet? Wat zijn de ongeschreven organisatie-regels en hoe zijn die van invloed op hoe we samen een taak verrichten. Of hoe kunnen we verandering/vernieuwing gemakkelijker toelaten in een organisatiecultuur die vast lijkt te zitten?
In ieder gesprek dat we voeren is het een hele kunst om ruimte te maken om goed te luisteren naar elkaar. Om waar te nemen wat er ‘is’ en te horen wat er wel en wat er niet gezegd wordt. Wat we uitspreken hoeft niet perfect te zijn om waarde te hebben. Juist in het onaffe en in imperfecte uitingen zit onbewust vaak waardevolle informatie voor een team om te leren en te ontwikkelen. Precies daarin zit het potentieel om te vernieuwen. En hoe ‘ontwikkelen’ we dat potentieel om sociaal te innoveren? Die (on)bewuste kennis is van waarde voor de professionals zelf en voor de organisatie om werk te maken van innoveren en inspelen op wat er vanuit de buitenwereld op ons af komt.
De systeemwereld (van regels/procedures en ongeschreven afspraken die we notabene zelf bedachten) zorgt er vaak voor dat er veel ongezegd blijft. Het blijft onder de tafel hangen of er staat een roze olifant in de kamer. Met als gevolg dat er in veel gesprekken ruis ontstaat. Of dat een team zo snel mogelijk een tijdelijke oplossing zoekt voor het ongemak. Dan wordt er niet samen gereflecteerd of onderzocht wat er echt mogelijk is. Er is dan nauwelijks ontwikkeling en geen vernieuwing; er wordt eerder iets vastgezet. Regelmatig heeft dat gevolgen voor het werkplezier, de resultaten, de continuïteit in een team en de kwaliteit van het werk.
Dat is waar Buro AanZet graag in beweging komt. Als mens hebben we juist behoefte aan openheid, erbij horen, zingeving en iets nieuws toevoegen*. En dat gaat gemakkelijker als de manier waarop we met elkaar communiceren daar ruimte aan biedt. Ik houd van het voeren van Socratische gesprekken en benut morele beraden om dilemma’s te ontleden met betrokken professionals. Ten allen tijde maak ik gebruik van de uitgangspunten van Deep Democracy, de principes van systemisch werken en de kracht van de menselijke verbeelding.
Hoe ‘maken’ we een gesprek dat gericht is op vernieuwing?
In 2016/17 volgde Anke de eenjarige Master Crossover Creativity aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Sindsdien integreert ze als antropoloog het muzische in haar werkzaamheden.
“Het muzische intrigeert me omdat ik meen dat we met hulp daarvan ons volledige potentieel kunnen tonen en benutten op de werkvloer. Het muzische zit in ons allemaal en is te koppelen aan de mythe van de muzen.
De muzen stappen op het podium. Zij vertellen, delen, maken en spelen. Daar komt verbeeldingskracht bij kijken. En dat is waardevol in veel organisaties om bij vernieuwing uit te komen en een open gesprekscultuur te omarmen.
Een muze inzetten
Met hulp van onze verbeeldingskracht kan iedereen de muzen in zichzelf vaker inzetten. Ik werk daarvoor graag met bijvoorbeeld kunstobjecten, foto’s en gedichten. Als gespreksmaker ‘zet’ ik mensen daar graag toe ‘aan’. Zo kunnen professionals bijdragen aan vernieuwing in hun organisatie. Interesse? Lees dan mijn blogs daarover.
* Filosoof Hannah Arendt spreekt in verband met iets toevoegen of iets nieuws of opnieuw ‘beginnen’. Dat duidt zij door middel van de term nataliteit. Een begrip dat raakt aan ‘geboren worden’. Zij stelt dat we als mens graag bijdragen aan iets nieuws laten ontstaan. Daar kan ik me helemaal in vinden en daar wil ik professionals via mijn werk toe uitnodigen en ‘aanzetten’. Samen stappen we daarmee in het ‘handelen’ wat Arendt in haar werk onderscheidt van ‘arbeiden’ en ‘werken’.
Ik schreef hierover reflecties in korte stukjes op de site van de Werkplaats Muzisch Onderzoek van de HKU.
Op deze site vind je eraan gerelateerde blog berichten.